Bedel Boseli Kürt araştırmacı yazar, Yönetim Bilişim Sistemleri ve dijital medya uzmanı (SEO, UX), Web Master, Youtuber olup Kürt tarihi hakkında bilgi ve araştırmalarını video ve makale olarak yayınlıyor. Evrenin oluşumu ve canlılığın meydana gelişini anlatan Kürtçe kitabı (Çêbûna Gerdûnê û Peydabûna Jiyanê) adlı eser J&J Yayınları tarafından yayımlandı.

Eğitim aldığı alanlar

1. İnsan Davranışları Bilimi (Fakülte)
2. Yönetim Bilişim Sistemi (Master)
3. Dijital Diplomasi (Tez)
4. Radyoloji +(Nükleer Tıp, Onkoloji) (Yüksek Okul)
5. Bilgisayar Sistem Mühendisliği (Akademi)
6. Dijital Medya ve Gazetecilik (Akademi)
7. Kürt dili ve edebiyatı öğretmenliği (Kürt Enstitüsü)
8. İslami İlimler: Sarf, Nahiv, Fıkıh, Usül Fıkıh, Mantık, Belagat, İlmi Beyan, Akaid... (Medrese eğitimi)
9. SEO: Arama Motoru Optimizasyonu (Akademi)
10. Kullanıcı Deneyimi (UX / User Experience) (Akademi)
11. Yazılım/Kodlama, Web Tasarım, Webmaster

İş Tecrübeleri ve çalışma hayatı

Kürt Tarihi üzerine araştırmalarını makale ve video olarak yayınlayan Bedel Boseli, şu alanlarda çalıştı:

1. İstanbul Üniversitesi'nde Radyoloji, Nükleer Tıp ve Onkoloji alanları.
2. Kürtçe Dublaj: Zarok TV (Kürtçe çocuk televizyonu), Waar TV, K24 TV, Nor Radyo, Badinan Sat televizyon kanalları için.
3. Kürt dili (Kürtçe) öğretmenliği (İstanbul Kürt Enstitüsü).
4. Tarih Dersleri: Siyaset Akademisi için.
5. Kürtçenin yapay zeka (dijital robotlar) ile adaptasyonu kapsamında uluslararası bir şirket ile çalışmalar yaptı.
6. Ulusal medya organları ve televizyon kanallarına yazılım desteği / kodlama.
7. Kürt Tarihi hakkında özgün makale ve videolar yayınlıyor.

Bedel isminin anlamı ve Kürt Tarihi

Babası Şefiq Heci Mela Evdile'nin fitilini ateşleyerek başını çektiği, ilk kurşunu sıkan grupta olduğu ve ilk gazisi olduğu Mayıs Devrimi'nden sonra Bedel Boseli doğdu. Kürtlere karşı planlanan Uluslararası Cezayir Anlaşması'nı ayaklar altına alan bu devrim, Kürtlere yeni bir umut verdi. Bunun için "Bedel ödemek ve değişim" anlamında "Bedel" ismi verilmiştir. Ayrıca kadim Kürt kültürü ve yerli inançlarında 'bedel' kelimesinin anlamı 'avatar' ve 'tıpatıp aynı'dır. Hani Kürtlerde yeni doğan çocuk vefat edince ''Xwedê bedel bike'' yani ''Allah bedel etsin'' deriz. Kürt kültür ve inançlarında Bedel avatar ve tıpatıp aynı anlamına gelir. Kadim Kürt inançlarında özellikle Yezdani inançlarda Bedel adı kutsaldır. Yarsan ve Ezidi Kürtlerde Bedel, Alevilerde Bedel adının bükümlü hali olan Abdal/Evdal adı kutsaldır. Xwedê bedel bike duasının anlamı 'bu çocuğun ruhunun başka bir bedende yeniden dirilmesi, dünyaya gelmesidir'. Kürdistan bayrağı üzerindeki 21 ışının Bedel kavramı gibi yeniden doğuş ve diriliş anlamlarına gelir.

Babası Şefiq Heci Mela, "Kürtler için değişim ve yeni bir dönem düşüncesi; Ayrıca Kürdistan için çok şehit verdik onları bedeli olsun diyerek bu ismi verdim" diyor. Bu ismin etimolojik kökeni orijinal Kürtçe'deki "Ber+dêl" olup zamanla "Bedel" olarak değişime uğrayarak Kürtçe'den bir çok dile geçmiştir. Bedel Boseli'nin Kürt Tarihi merakı bu devrimci arkaplandan gelir.

Hayatı: Gülyazı Köyü, Uludere, Şırnak

Bedel Boseli, Şırnak'ın Roboski olarak da bilinen Bêjih (Gülyazı Köyü) dünyaya geldi. Gülyazı Köyü'nün asıl adı Bejih/Bêjûh olsa da medyada yanlışlıkla Becu yada Becih olarak da yazılabiliyor. Goyan ve Sindi Aşiretlerinin ortak yaşadığı bir bölgedir. Babasının Sindî annedinin Goyi aşiretinden olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda tarihin başından beri Kürt oldukları ortaya çıkıyor. Sindi aşireti 3500 yıl önceki Mitanni Kürtleri, Goyi aşireti ise 4200 yıl önceki Guti Kürtlerinin devamıdır.

Şırnak'ın Qilaban (Uludere) ilçesinde ortaokulu bitiren Bedel Boseli, lise eğitimi için 1995 yılında İstanbul'a geldi.

Ailesi Kürt ulusal mücadelesinde Eylül Devrimi ve Mayıs Devrimi'nde temel ve başat roller oynadı. Goyan bölgesinden (Geliyê Goyan) 84 Peşmerge ile Mayıs Devrim'ini başlattılar. Günümüz Kürdistan Bölgesel Yönetimi (Kürdistan Bölgesi) kazanımları bu devrim sonucunda elde edildi.

1961 yılından son DAEŞ savaşına kadar sülale/aile olarak cephelerde 117 şehit verdi. Bunun için eski köyleri Bosel, "Şehitler kalesi" ve "Kahramanlar kalesi" olarak adlandırılıyor. Bosel köyü, Irak'ın BAAS Rejimi (Saddam Hüseyin) tarafından bombalanarak yok edildi. Bedel Boseli, Boselî soyadını yok edilen bu köyün anısına / unutulmaması için kullanıyor.

Bejih, Roboski ve Bosel köyleri Kürt tarihi açısından önemli bir yere sahiptir.

Kitap

Bedel Bosel'inin "Evrenin oluşumu ve canlılığın meydana gelişi" (Çêbûna Gerdûnê û Peydabûna Jiyanê) adlı kitabı Kürtçenin Kurmanci lehçesinde J&J Yayınları tarafından basıldı.

Evrenin oluşumu ve canlılığın meydana gelişi, Kürt ve Kürdistan tarihine ilişkin olarak yazdığı kitabın ilk bölümünü oluşturuyordu. Yayınevinin talebi üzerine genişletilerek ayrı bir kitap olarak hazırlandı.

Kitaptaki konular resim, fotoğraf ve grafiklerle zenginleştirilerek kolay bir dille anlatılıyor.

Kitabın birinci bölümünde evren ve canlılığın oluşumu önce bilime göre yazılıyor.

İkinci bölümde bu konular Kürt mitolojileri başta olmak üzere dünya mitolojilerine göre açıklanıyor.

Üçüncü bölümde ise tarihte Kürdistan'da ortaya çıkan dinlere göre inceleniyor. Ardından dünyadaki dinlere göre ele alınıyor. 

Dördüncü bölümde ise  günümüzdeki bilimsel ve teknolojik gelişmeler ele alınarak geleceğe yönelik bir perspektif sunuluyor.

Kitabın ana başlıkları

Bilime göre göre evren ve canlılığın oluşumu

Din ve mitolojilere göre evren ve canlılığın oluşumu

• Mitoloji nedir? Mitolojilerin önemi nedir?
• Kürt ve dünya mitolojileri

Kürdistan'da ortaya çıkan mitoloji ve dinlere göre evren ve canlılığın meydana gelişi.

• Ezdilik inancı nedir? Ezidilik inancına göre evren ve canlılığın oluşumu.
• Yaresani dini nedir? Yarsan inancına göre evren ve canlılığın oluşumu.
• Alevilik nedir? Alevilik inancına göre evren ve canlılığın oluşumu.
• Zerdüştlük (Behdin) nedir? Zerdüşt inancına göre evren ve canlılığın oluşumu.
• Zervani (Zemani) dini nedir? Zervani inancına göre evren ve canlılığın oluşumu.

Dünya mitoloji ve dinlere göre evren ve canlılığın meydana gelişi.

• Hindistan halkının kadim tarihi, Hint mitoloji ve inançlarına göre evren ve canlılığın oluşumu.
• Sümerler kimdir? Sümerlere göre evren ve canlılığın oluşumu.
• Yunan halkının kadim tarihi ve eski Yunanistan'a göre evren ve canlılığın oluşumu.
• Cermenler kimdir? Cermen mitolojilerine göre evren ve canlılığın oluşumu.
• Pueblo halkı nedir? Pueblo mitolojilerine göre evren ve canlılığın oluşumu.
• İnkalar kimdir? İnka mitolojilerine göre evren ve canlılığın oluşumu.
• Çin'in kadim tarihi, Çin mitoloji ve inançlarına göre evren ve canlılığın oluşumu.
• Yahudilerin (İsrail) tarihi ve Yahudilerin inancı Musevilik'e göre evren ve canlılığın oluşumu.
• Hıristiyanlık dini nedir? Hristiyanlığa göre evren ve canlılığın oluşumu.
• İslam nedir? İslam'a göre evren ve canlılığın oluşumu.